امام جام جهان بین است و وجودش آئینۀ تمامی زیبائی ها و جلالت هاست. القاب ائمه اطهار علیهم السلام هر یك بیانگر بعدی از ابعاد وجودی آنان و هر یك از این زیبائی هاست.
امام عسكری علیه السلام همچون دیگر ائمّه علیهم السلام القابی دارد كه می تواند پرتوی از گسترۀ وجودی آن حضرت را نشان دهد. از جمله:

الف ـ عسكری 
در عصر امام علیه السلام انقلاب ها و حركت های زیادی به صورت مسلّحانه علیه خلافت بنی عباس انجام می شد. بعضی از آن ها شیعی بود. مثل نهضت یحیی ابن عمر طالبی ـ كه بر كوفه تسلّط یافت و زندانیان را آزاد نمود ـ این گونه قیام ها خلافت عباسی را هراسان ساخته بود. به ویژه اگر رهبری آن را شخصیت بی نظیری مثل امام عسكری علیه السلام عهده دار می شد. از سویی دیگر طبق احادیث منقول از پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله، خلفای بنی عباس می دانستند كه حضرت مهدی علیه السلام از خاندان علی و فاطمه است و اوست كه بساط ستمگری را بر می چیند و عدالت و قسط را برقرار می كند. بدین جهت هر چه تاریخ ولادتش نزدیكتر می شد، سختگیری های آنان بیشتر می شد. امام هادی علیه السلام را به همراه فرزند بزرگوارش حضرت عسكری علیه السلام به سامرا احضار كردند تا كاملاً آن حضرت را زیر نظر داشته باشند. به آن هم اكتفا نكردند. بلكه آنان را در سامرا، در محلّه ای به نام «عسكر» سكونت دادند تا از دید نظامیان پنهان نمانند و رفت و آمدها را كنترل كنند. بر این اساس هر دو امام به «عسكریین» لقب یافتند.

ب ـ زكی
پاكی امامان معصوم علیهم السلام عاملی بود كه دل های مردم را بدان سوی هدایت می كرد. آنان خورشیدهایی فروزان بودند كه تقوا و عدالت را به جان های مستعدّ هدیه می كردند. دشمنان غافل از مقام عصمت با دید باطل و ظاهربین خویش می خواستند این حقیقت ممتاز را در میان مردم خدشه دار كنند و این توطئه ای بود كه پیشتر در زمان امام جواد علیه السلام شروع شده بود.
خلیفه عباسی به «مُخارق» ـ یكی از دلقك ها و آوازه خوان های دربار ـ گفت: «می خواهم كاری كنی كه او به لهو و لعب مشغول شود..» اما توطئه آنان با ناكامی مواجه می شد چنان كه در همان مجلس امام جواد علیه السلام آن چنان به او نهیب زد كه تمامی نقشه های او به هم ریخت و با جمله «یا ذاالعُثنون اتّق اللّه» جلوه هائی دیگر از تقوای خویش را فرا راه عبّاسیان قرار داد.
در زمان امام عسكری علیه السلام نیز توطئه هایی از این دست تدارك دیدند. جعفر برادر آن حضرت را بسوی لهو ولعب كشاندند امّا در مقابل عصمت امام عسكری علیه السلام ناتوان ماندند و جذبه های عبادت و بندگی و تقوای آن حضرت بگونه ای بود كه نه تنها نتوانستند نقطه ضعفی پیدا كنند بلكه همان گونه كه گذشت، مأموران دژخیم آنان را به سوی عبودیت و بندگی رهنمون می شد. در این زمان بود كه صفت «زكی» (پاک و آراسته) زیبنده وجود او شد و او را یادگاری صالح و تجسّمی زیبا از آیۀ «انّما یرید الله لیذهب عنكم الرّجس اهل البیت و یطهّركم تطهیرا» قلمداد می كردند.

ج ـ صامت
یكی از صفات ارزشمند و متعالی انسانی سكوت و لب فروبستن از سخنان بی فایده و غیر اخلاقی است.
در جهت اهتمام به این صفت در ادیان گذشته نیز دستورالعمل هایی برای آن مقرّر شد كه از آن جمله روزۀ سكوت بود. در تفسیر آیۀ شریفۀ «اِنّی نَذَرْتُ لِلرّحمانِ صَوما» گفته اند: منظور روزۀ سكوت است و این بالاتر از ترك محرّمات مثل غیبت و تهمت می باشد.
همین صفت حضرت بود كه گاه موجب هدایت انسان ها می گشت. در توضیح صفت مهابت و شكوه حضرت خواندیم كه یكی از ویژگی هائی كه موجب شیفتگی زندانبانان حضرت شد، این بود كه می گفتند: «او جز به ذكر خدا سخنی نمی گوید» بدین خاطر حضرت به صامت لقب یافت. ممكن است این صفت اشاره ای به شرایط اجتماعی ـ سیاسی دوران آن حضرت نیز داشته باشد كه ظلم و خفقان آن چنان در زمان آن بزرگوار حاكم بود كه حضرت سكوت را به عنوان شیوه رفتاری با آنان برگزیده بود.
زندانهای متعدد از سویی و محاصرۀ آن بزرگوار در محلّۀ «عسكر» از سوی دیگر موجب می شد كه آن حضرت نتواند مسائل دینی و الهی را بازگو كند. شیعه كه آن حضرت را منزوی استكبار و استبداد می دید، با صفت «صامت» از آن حضرت یاد می كرد تا خود حكایت درد و هجران شیعه و باطل بودن خلافت بنی عباس بوده باشد.
صفات دیگری نیز برای آن حضرت از قبیل خالص (منزّه از هر عیب) ، هادی (هدایت كننده) و سراج (چراغ فروزنده) ، تقی (پرهیزكار و تقواپیشه) شمرده شده است كه هر كدام به سهم خود می تواند پرتوی از نور پرفروغ آن حضرت باشد.
میلادش بر همگان مبارك باد.